Qeyd etmək istərdik ki, Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər arasında bağlanmış ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında sazişlərin tətbiqi Vergilər Nazirliyinin 12.06.2017-ci il tarixli 1717050000009300 nömrəli Kollegiya Qərarı ilə təsdiq edilmiş (Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin Kollegiyasının 27 dekabr 2021-ci il tarixli 21 nömrəli Qərarı ilə edilmiş əlavə və dəyişikliklər nəzərə alınmaqla) və Azərbaycan Respublikasının Hüquqi Aktların Dövlət Reyestrinə daxil edilmiş “Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər arasında bağlanmış ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında beynəlxalq müqavilələrin inzibatçılığı Qaydaları” (bundan sonra - Qaydalar) ilə tənzimlənir.
Qaydaların 5.3-cü bəndinə əsasən DTA-03 forması gəlirin ödənildiyi cari rüb bitənədək təqdim edilməli və həmin müraciətə qeyri-rezidentin razılığa gələn digər dövlətdə rezidentliyini təsdiq edən rezidentlik sertifikatı ilə yanaşı gəlirin ödənilməsinə əsas verən bütün təsdiqedici sənədlərin (müqavilələr, invoyslar, iştirak payını, borc öhdəliyini, müəlliflik hüququnu təsdiq edən sənədlər, gəlir ödəyən şəxsdən görülmüş və ya görüləcək işlər (xidmətlər) barədə arayış və s.) bu Qaydaların 8.9 – 8.13-cü bəndlərinə müvafiq qaydada təsdiq edilmiş surətləri əlavə edilməlidir.
Göstərilənləri nəzərə alaraq, bildiririk ki, əgər vergi ödəyici rüb bitməmiş DTA-03 forması ilə vergi orqanına müraciət edirsə və həmin rüb ərzində aparılan ödəmələrlə bağlı “Razılıq məktubu” əldə etmişdirsə, müvafiq razılıq məktubunda qeyd olunan müddətlər çərçivəsində aparılan ödəmələrə münasibətdə aşağı vergi dərəcəsini və ya vergidən tam azadolmanı tətbiq edə bilər.
5/53
Bildiririk ki, Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Respublikası arasında “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Rusiya Respublikası Hökuməti arasında ikiqat vergiyə cəlb edilməsinin qarşısının alınması haqqında” 03.07.1997-ci il tarixdə imzalanan Saziş qüvvədədir və rezident və qeyri-rezident şəxslər həmin Sazişin müddəalarından faydalana bilərlər.
4/54
В первую очередь следует отметить что, согласно статьe 13.2.5 Налогового кодекса Азербайджанской Республики резидентом является любое физическое лицо, отвечающее одному из следующих требований:
- фактически находящееся на территории Азербайджанской Республики в общей сложности более 182 дней календарного года;
- находящееся в зарубежной стране на государственной службе Азербайджанской Республики в календарном году или в течение одного календарного года;
- если срок пребывания физического лица на территории Азербайджанской Республики и в иностранном государстве (в каком-либо) согласно абзацам второму и третьему статьи 13.2.5.1. настоящего Кодекса не превышает 182 дней, то указанное физическое лицо признается резидентом Азербайджанской Республики по критериям, указанным в следующей последовательности:
постоянное местожительство;
центр жизненных интересов;
место обычного проживания;
гражданство Азербайджанской Республики;
Cогласно статьe 96.1. Налогового кодекса Азербайджанской Республики объектом налогообложения по доходам резидента является налогооблагаемый доход, представляющий собой разницу между совокупным доходом за налоговый год и суммой, вычитаемой из дохода за этот период, установленного настоящим Кодексом.
Кроме того, согласно статьe 97.1. Налогового кодекса Азербайджанской Республики доход налогоплательщика-резидента состоит из дохода, извлеченного им в Азербайджанской Республике и за пределами Азербайджанской Республики.
В статье 14.1 «Соглашения между Правительством Азербайджанской Республики и Правительством Российской Федерации об избежании двойного налогообложения в отношении налогов на доходы и имущество» (далее – Соглашение) от 3 июля 1997 года говориться «Доход, получаемый резидентом одного Договаривающегося Государства от оказания профессиональных услуг или другой деятельности независимого характера, облагается налогом только в этом Государстве, за исключением случаев, когда он имеет в другом Договаривающемся Государстве постоянную базу, используемую им для осуществления этой деятельности. Если у него имеется такая постоянная база, то доход, который связан с указанной базой, может облагаться налогом в этом другом Государстве, но только в той части, которая относится к этой постоянной базе.»
В то же время, согласно пункту 3.1 «Правил администрирования международных соглашений об избежании двойного налогообложения, заключенных между Азербайджанской Республикой и другими государствами» (далее – Правила) в целях применения международного соглашения налоговый орган Азербайджанской Республики выдает сертификат резидентства резиденту Азербайджанской Республики. В пункте 3.2 указывается что, лицо, желающее получить сертификат резидентства, должно обратиться в налоговый орган, заполнив на бумажном или электронном носителе Заявление “о получении сертификата резидентства” (далее – форма DTA-01) (Приложение №–1).
Кроме того, согласно пункту 4.1 Правил для вычета налога, уплаченного в другом договаривающемся государстве, из налога, насчитанного в Азербайджанской Республике в соответствии со Статьей 127 Налогового Кодекса и положениями международных соглашений, резидент должен представить в налоговый орган по месту своего учета Заявление “о вычете налога, уплаченного в другом договаривающемся государстве, из налога, начисленного в Азербайджанской Республике” (далее - форма DTA-02) (Приложение №3), заполненное в электронной форме или на бумажном носителе.
В связи с вышеуказанным, хотим сообщить что, если лицо является резидентом Азербайджанской Республики то обязан декларировать все свои доходы, полученные в Азербайджанской Республике и за пределами Азербайджанской Республики и может пользоваться всеми льготами Соглашения;
5/51
Bildiririkk ki, Vergi Məcəlləsinin 101.2-ci maddəsinə əsasən qeyri-sahibkarlıq fəaliyyəti üzrə illik gəlirdən 14 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.
Muzdlu işçi kimi cəlb etmədiyi fiziki şəxslərə hüquqi şəxslər və ya fərdi sahibkarlar tərəfindən ödənilən maddi yardım, mükafat və təqaüdlərdən vergi Vergi Məcəlləsinin 150.1.7-ci maddəsinə uyğun olaraq bu maddədə göstərilən dərəcə ilə tutulur. Qeyd olunan gəlirlər “Ödəmə mənbəyində tutulan vergi bəyannaməsi”nin 1602.2-ci sətrində müvafiq xanalarda qeyd olunur.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 101.2-ci və 150.1.7-ci maddələri və Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin 30 yanvar 2023-cü il tarixli 2317040100066100 №-li Əmri ilə təsdiq edilmiş “Ödəmə mənbəyində tutulan vergi bəyannaməsi”nin tərtib edilməsi Qaydası.
5/51
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 177.5-ci maddəsinə əsasən qeydiyyat bu Məcəllənin 157.3.3-cü maddəsinə uyğun olaraq keçmiş tarixlə aparıldıqda, vergi ödəyicisi qeydiyyatın qüvvəyə mindiyi tarixdən etibarən vergiyə cəlb edilən əməliyyatlar üzrə ƏDV ödəməlidir və vergi ödəyiciləri üçün müəyyən edilmiş qaydada vergi məbləğlərini əvəzləşdirmək hüququna malikdir.
Eyni zamanda, Vergi Məcəlləsinin 157.3.3-cü maddəsinin müddəalarına əsasən bu Məcəllənin 85.4-cü maddəsi ilə müəyyən edilmiş 3 il müddətindən çox olmamaqla, vergi ödəyicisinin qeydiyyat haqqındakı ərizəsində göstərilən tarixdə ƏDV-nin məqsədləri üçün könüllü qeydiyyata dura bilər.
Göründüyü kimi, Vergi Məcəlləsinin 177.5-ci maddəsinin müddəaları yalnız könüllü ƏDV qeydiyyatı zamanı tətbiq olunur.
Bununla yanaşı, vergi ödəyicisinin ƏDV qeydiyyatı qüvvəyə mindikdən sonra vaxtilə təqdim edilmiş mala görə alıcıya verilmiş elektron qaimə-faktura dəqiqləşdirilməklə satılmış malın ƏDV-siz dəyəri və ƏDV məbləği müvafiq xanalarda əks etdirilməsinə vergi qanunverciliyində məhdudiyyət nəzərdə tutulmamışdır.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 157-ci və 177-ci maddələri.
5/51
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 102.1.22-ci maddəsinin müddəalarına əsasən 2016-cı il fevralın 1-dən etibarən 7 (yeddi) il müddətində emitent tərəfindən investisiya qiymətli kağızları üzrə ödənilən dividend, diskont (istiqrazların nominalından aşağı yerləşdirilməsi nəticəsində yaranmış fərq) və faiz gəlirləri fiziki şəxslərin gəlir vergisindən azaddır.
Eyni zamanda, Vergi Məcəlləsinin 13.2.15-ci maddəsinə əsasən dividend - hüquqi şəxsin öz təsisçilərinin (payçılarının) və yaxud səhmdarlarının xeyrinə xalis mənfəətinin (sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri tərəfindən vergi və xərclər çıxıldıqdan sonra gəlirin) bölüşdürülməsi, o cümlədən hüquqi şəxs ləğv edilərkən xalis mənfəəti hesabına formalaşan əmlakın (aktivlərin) bölüşdürülməsi, habelə səhmlərin (payların) xalis mənfəət hesabına artırılan nominal dəyəri hüdudlarında geri alınması ilə bağlı pul və ya digər ödəmələr şəklində etdiyi ödənişdir.
Qeyd olunanlara əsasən 2023-cü ilin fevral ayının 1-dək əvvəlki dövrlər üzrə bölüşdürülməmiş mənfəət hesabına elan edilən dividendin güzəşt müddəti bitdikdən sonra ödənilməsi zamanı Vergi Məcəlləsinin 102.1.22-ci maddəsinə uyğun olaraq gəlir vergisindən azadolma tətbiq edilir.
Əlavə olaraq bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 102.1.22-2-ci maddəsinə əsasən Cəmiyyət tərəfindən 2023-cü il fevralın 1-dən sonra elan edilmiş dividendlər kütləvi təklif edilmiş və tənzimlənən bazarda ticarətə buraxılmış səhmlər üzrə ödənildiyi halda, gəlir vergisindən azadolma tətbiq ediləcəkdir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 13-cü və 102-ci maddələri.
5/51
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 102.1.6-cı maddəsinə əsasən fiziki şəxsin əsas iş yerində (əmək kitabçasının olduğu yerdə) hər hansı muzdlu işlə əlaqədar əldə edilən aylıq gəliri 2500 manatadək olduqda, 200 manat, illik gəliri 30000 manatadək olduqda, 2400 manat məbləğində olan hissəsi gəlir vergisindən azaddır.
Eyni zamanda, Vergi Məcəlləsinin 98.3-cü maddəsinin müddəalarına əsasən faktiki ezamiyyə xərclərinin ödənilməsi muzdlu gəlirə daxil deyildir.
Qeyd olunanlara əsasən sorğuda göstərilən halda, ezamiyyə haqqından başqa, işəgötürən tərəfindən Sizə ödənilən kirayə haqqı məbləği ilə birlikdə aylıq əmək haqqınız 2500 manatdan artıqdırsa, bu zaman Vergi Məcəlləsinin 102.1.6-cı maddəsinə əsasən 200 manat vergi azadolması tətbiq edilmir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 98-ci və 102-ci maddələri.
5/53
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 13.2.39-cu maddəsinə əsasən müəssisə - sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən və bu cür fəaliyyət üçün yaradılan qurumlardır.
Vergi Məcəlləsinin 197.1.3-cü maddəsinə əsasən müəssisələrin, habelə fərdi sahibkarların balansında olan əsas vəsaitlər (bu Məcəllənin 197.1.1-ci maddəsində göstərilən aktivlər istisna olmaqla) əmlak vergisinin vergitutma obyektidir.
Eyni zamanda, “Siyasi partiyalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun (bundan sonra – Qanun) 1.1.1-ci maddəsinə əsasən siyasi partiya – Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları tərəfindən ölkənin siyasi həyatında və vətəndaşların siyasi iradəsinin ifadə olunmasında iştirak etmək məqsədilə bu Qanuna uyğun olaraq təsis edilmiş qeyri-kommersiya hüquqi şəxsi hesab edilir.
Qanunun 12.1.12-ci maddəsinə əsasən siyasi partiya bu Qanunun 12.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq hüququna malikdir.
Qanunun 12.2-ci maddəsinə əsasən ictimai-siyasi nəşrlərin, digər təbliğat və təşviqat materialların hazırlanması və satışı istisna olmaqla, siyasi partiya sahibkarlıq fəaliyyətinin digər növləri ilə məşğul ola bilməz. Bu Qanunun 12.2-ci maddəsinin birinci cümləsində nəzərdə tutulmuş sahibkarlıq fəaliyyətinin növləri ilə məşğul olmaq, həmçinin bu Qanunun 12.1.11-ci maddəsinin məqsədləri üçün siyasi partiya təsərrüfat cəmiyyətləri yarada bilər və ya onlarda iştirak edə bilər.
Qeyd olunanlara əsasən sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirməyən və qeyri-kommersiya hüquqi şəxs hesab olunan siyasi partiya müəsisə anlayışı ilə əhatə olunmadığından əmlak vergisinin ödəyicisi sayılmır.
Bununla yanaşı, siyasi partiya sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olduğu halda, həmin fəaliyyət üzrə istifadə olunan əsas vəsaitlərə görə əmlak vergisi hesablanmaqla dövlət büdcəsinə ödənilməlidir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 13-cü və 197-ci maddələri, “Siyasi partiyalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu.
5/51
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 102.1.14.15-ci maddəsinin müddəalarına əsasən hakimlərə ödənilən bütün növ ödənişlər (vəzifə və hərbi (xüsusi) rütbəyə görə maaşlar istisna olmaqla) gəlir vergisindən azaddır.
Göründüyü kimi, hakimlərə ödənilən vəzifə və hərbi (xüsusi) rütbəyə görə maaşlardan başqa bütün ödənişlər, habelə məzuniyyət haqları gəlir vergisindən azaddır.
Qeyd edilənlərə əsasən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 7 dekabr tarixli 468 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Hakimlərə məzuniyyət haqqının hesablanması Qaydası”na əsasən hakimlərə hesablanmış məzuniyyət haqları gəlir vergisindən azaddır.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 102-ci maddəsi və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 7 dekabr tarixli 468 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Hakimlərə məzuniyyət haqqının hesablanması Qaydası”.
5/52
Bildiririk ki, müraciətdə qeyd olunan əməliyyatlar üzrə vergi öhdəliyinin dəqiq müəyyən edilməsi üçün əməliyyatın xarakteri açıqlanmaqla və işin faktiki halları ilə bağlı müvafiq təsdiqedici sənədlərlə birlikdə vergi ödəyicisinin qeydiyyatda olduğu vergi orqanına müraciət edilməsi tövsiyə olunur.
3/52
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 102.3-cü maddəsinə əsasən orqanizmin funksiyalarının 61-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş (müharibə ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslər istisna olmaqla), 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərin, daimi qulluq tələb edən 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş və ya orqanizmin funksiyalarının 81-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş şəxsə baxan və onunla birlikdə yaşayan valideynlərdən (o cümlədən övladlığa götürən şəxslərdən) birinin (özlərinin istəyi ilə), arvadın (ərin), himayəçinin və ya qəyyumun hər hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 200 manat məbləğində azaldılır.
Qeyd olunan güzəştdən faydalanmaq üçün fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 4 yanvar tarixli 4 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Əmək haqqından tutulan vergi hesablanarkən fiziki şəxslərin vergi güzəştləri hüququnun müəyyənləşdirilməsi üçün sənədlərin Siyahısı”na əsasən himayədə olma faktı barədə məhkəmə orqanlarının qərarı, ər və arvaddan birinin güzəştdən istifadə edib-etməməsi barədə onların əmək kitabçasının olduğu işəgötürənin arayışı, uşağın doğulması haqqında şəhadətnamənin surəti, birgə yaşamaq haqqında mənzil-kommunal istismar sahələrinin yaxud icra hakimiyyəti nümayəndəliklərinin arayışları, Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun yerli qurumunun arayışı və övladlığagötürmə barədə məhkəmə qərarının surəti barədə sənədlərdən biri əsas iş yerinə təqdim edilməlidir.
Eyni zamanda, Mülki Məcəllənin 33.1-ci maddəsinə əsasən qəyyumluq və himayəçilik fəaliyyət qabiliyyəti olmayan və ya məhdud fəaliyyət qabiliyyətli fiziki şəxslərin hüquq və mənafelərinin müdafiəsi üçün təyin edilir. Yetkinlik yaşına çatmayanlar üzərində qəyyumluq və himayəçilik, həmçinin onların tərbiyələndirilməsi məqsədilə təyin edilir. Qəyyumların və himayəçilərin buna uyğun hüquq və vəzifələri Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsi ilə müəyyənləşdirilir.
Qeyd olunanlara əsasən sorğuda göstərilən halda, orqanizmin funksiyalarının 81-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş şəxsə baxan və onunla birlikdə yaşayan şəxsin himayəçiliyi qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada təsdiqedici sənədlə təsdiq edildiyi halda, həmin himayəçinin muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 200 manat məbləğində azaldılır.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 102-ci maddəsi və Mülki Məcəllənin 33-cü maddəsi.
5/51
Bildiririk ki, Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin Kollegiyasının 23 sentyabr 2014-cü il tarixli Q-19 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Təmir məsrəflərinin mühasibat uçotunda əks etdirilməsinə dair Qaydaları”nın müddəalarına əsasən əsas fondların hər bir kateqoriyasının texniki və iqtisadi göstəricilərinin müəyyən edilmiş hədd daxilində saxlanılması üçün (onun ayrı-ayrı tez sıradan çıxan (tez köhnələn) hissələrinin və detallarının dəyişdirilməsi, bərpası, rənglənməsi, sazlanması) həyata keçirilən təmir işləri üzrə məsrəflər isə cari təmir məsrəflərinə aid edilir.
Eyni zamanda, vergitutma məqsədləri üçün təmir məsrəflərinin cari təmir məsrəfləri və əsaslı təmir məsrəfləri olmasından asılı olmayaraq, əsas vəsaitlərin təmirinə çəkilən xərclər Vergi Məcəlləsinin 115-ci maddəsinə uyğun olaraq gəlirdən çıxılır.
Qeyd olunanlara əsasən müvəqqəti idxal şəklində alınan nəqliyyat vasitəsi balansda uçota alındığı halda, həmin əsas vəsaitin ehtiyat hissələrinin alınmasına çəkilən xərclər, eləcə də, həmin hissələrin dəyişdirilməsi ilə bağlı göstərilən xidmətlərin dəyəri təmir xərci olmaqla Vergi Məcəlləsinin 115-ci maddəsinin müddəalarına uyğun olaraq norma daxilində gəlirdən çıxılan xərclərə aid edilir, normadan artıq olan məbləğ isə cari vergi ilinin sonuna həmin əsas vəsaitlərin qalıq dəyərinin artmasına aid edilir.
Əlavə olaraq, Vergi Məcəlləsinin 115.6-1-ci maddəsinin müddəaları icarəçinin balansında uçota alınmayan əsas vəsaitlərin təmirinə çəkilən xərclərin çıxılmasını tənzimləyir.
İkinci sualla bağlı bildiririk ki, müvəqqəti idxal şəklində Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən nəqliyyat vasitəsinin xarab olmuş motorunun satılmasına vergi qanunvericiliyində məhdudiyyət nəzərdə tutulmamışdır və bu təqdimetmədən əldə olunan gəlirlər vergi ödəyicisinin vergiyə cəlb olunan gəlirlərinə aid edilir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 115-ci maddəsi və Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin Kollegiyasının 23 sentyabr 2014-cü il tarixli Q-19 nömrəli Qərarı.
3/52
Bildiririk ki, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 2 fevral tarixli 26 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Elektron qaimə-fakturanın forması, tətbiqi, uçotu və istifadəsi Qaydaları”nın 3.6-cı maddəsinə əsasən, vergi ödəyicisi tərəfindən göndərilmiş elektron qaimə-fakturada göstərilən məlumatlar ilkin uçot sənədləri üzrə məlumatlarla uyğun olmadıqda (təhvil-qəbul aktına, üzləşmə aktına və s.), həmin elektron qaimə-fakturada təqdim edildiyi hesabat ayı başa çatdıqdan sonra növbəti ayın 20-dən gec olmayaraq düzəliş edilə bilər. Düzəliş edilmiş elektron qaimə-fakturaya proqram təminatı tərəfindən yeni seriya və nömrə verilmir. Düzəliş edilmiş elektron qaimə-faktura (bu Qaydaların 2.2.10-cu yarımbəndində qeyd olunan elektron qaimə-faktura istisna olmaqla) göndərildikdən sonra qəbuledən tərəfindən təsdiq edilməlidir. Qəbuledən tərəfindən düzəliş edilmiş elektron qaimə-faktura göndərildiyi ayın sonuncu gününədək təsdiq edilmədiyi halda, düzəliş edilmiş elektron qaimə-faktura proqram təminatı vasitəsilə ləğv edilir və düzəliş edilməmiş sayılır.
Eyni zamanda, həmin Qaydaların 3.8-ci bəndinə əsasən vergi ödəyicisi tərəfindən elektron qaimə-faktura səhv verildikdə (qəbul edənin VÖEN-i səhv göstərildikdə, eyni əməliyyat üzrə təkrarən təqdim edildikdə və s.), habelə əməliyyat baş tutmadan göndərildikdə göndərilmiş elektron qaimə-faktura ləğv edilir və bu barədə məlumat qəbul edən vergi ödəyicisinin elektron kabinetinə ötürülür (bu Qaydaların 2.2.10-cu yarımbəndində qeyd olunan elektron qaimə-faktura istisna olmaqla), qəbul edənin elektron kabineti olmadıqda isə çap edilərək birbaşa təqdim edilir. Ləğv edilmiş elektron qaimə-fakturada ləğvin səbəbi göstərilir.
Qeyd olunanlara əsasən sorğuda göstərilən halda, vergi ödəyicisi tərəfindən 2022ci ilin iyul ayında təqdim edilən elektron qaimə-fakturada olan səhv 2023-cü ildə aşkar edildikdə, ilkin uçot sənədləri üzrə məlumatlarla uyğun olmayan elektron qaimə-faktura ləğv edilməklə düzgün şəkildə yenidən təqdim edilməlidir.
Eyni zamanda, aparılan bu əməliyyatlar üzrə müvafiq izahatlar hazırlanmalı, habelə bu əməliyyatlar debitor borclarına da təsir etdiyindən qarşılıqlı üzləşmələr aparılmalı və sənədləşdirilməlidir.
Əlavə olaraq bildiririk ki, adıçəkilən Qaydaların 2.11-ci bəndinə əsasən “malların qaytarılması istisna olmaqla, Vergi Məcəlləsinin 163-cü maddəsinə əsasən verilən” növdə elektron qaimə-faktura malların (işlərin, xidmətlərin) qiymətlərində dəyişikliklər olduqda, əməliyyatın xarakteri dəyişdikdə (vergiyə cəlb edilən əməliyyatın sonradan vergidən azad olunan əməliyyata dəyişdirilməsi və yaxud əksinə vergidən azad olunan əməliyyatın vergiyə cəlb olunan əməliyyata dəyişdirilməsi), habelə sonradan vergi tutulan dövriyyənin dəqiqləşdirilməsi üçün əsas verən hallar (malların tam və ya qismən qaytarılması halları istisna olmaqla) üzə çıxdıqda tərtib edilir.
Əsas: Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 2 fevral tarixli 26 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Elektron qaimə-fakturanın forması, tətbiqi, uçotu və istifadəsi Qaydaları”.
5/51
Bildiririk ki, sorğuda qeyd olunan fəaliyyətin istehsal fəaliyyəti hesab olunması vergi qanunvericiliyi ilə tənzimlənmədiyindən məsələ ilə bağlı aidiyyəti üzrə Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi və İqtisadiyyat Nazirliyinə müraciət olunması tövsiyə olunur.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 227-ci maddəsi.
5/51
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin XIX fəslinin məqsədləri üçün işğaldan azad edilmiş ərazidə rezidentliyin müəyyən edilməsi meyarı kimi vergi ödəyicisinin həmin ərazidə vergi uçotuna alınması və həmin ərazidə fəaliyyət göstərməsi çıxış edir.
Rezidentliyin ayrıca qurum tərəfindən əlavə olaraq təsdiq edilməsi vergi qanunvericiliyində nəzərdə tutulmur. İşğaldan azad edilmiş ərazinin rezidentinin işğaldan azad edilmiş ərazidə bilavasitə fəaliyyət göstərməsi isə ölkə başçısının həmin ərazidə təyin etdiyi xüsusi nümayəndəsinin arayışı ilə təsdiq edilir.
5/51
Bildiririk ki, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 14 fevral 2023-cü il tarixli 48 nömrəli Qərarı ilə “Azərbaycan Respublikasında istehsal edilən, yaxud ölkəyə idxal olunan aksiz markası ilə markalanmalı və məcburi nişanlama ilə nişanlanmalı olan malların Azərbaycan Respublikasının ərazisində dövriyyəsinin tənzimlənməsi, aksiz markalarının və məcburi nişanlamanın hazırlanması üçün sifarişin verilməsi, onların tətbiqi, satışı və uçotunun aparılması Qaydaları” (bundan sonra-Qaydalar) təsdiq edilmişdir.
Qeyd edilən Qaydalar istehsal və idxal olunan markalanmalı malların dövriyyəsinə, topdan və pərakəndə satışına (o cümlədən ictimai iaşə obyektlərində) nəzarəti həyata keçirən və bununla bağlı məlumatların (o cümlədən malların növünə və çeşidinə dair məlumat) Vahid Dövlət Avtomatlaşdırılmış Məlumat “Track and Trace” (“Təqib və İzləmə”) Sistemi (bundan sonra-Sistem) üzərindən həyata keçirilməsi ilə bağlı tənzimləməni müəyyən edir.
Həmin Qaydaların 1.2.7-ci yarımbəndinə əsasən aksiz markalarını və məcburi nişanlamaları hazırlayan, eləcə də Sistemini formalaşdıraraq onun fəaliyyətini təşkil və təmin edən subyekt Operatordur.
Həmin Qaydaların 11.1.1-ci yarımbəndinə əsasən Sistemdən istifadəni həyata keçirmək üçün sifarişçilərin işçi heyətinin təlimatlandırılmasını təmin etmək Operatorun vəzifələrinə aid edilmişdir.
Hazırki mərhələdə Operator tərəfindən ilkin olaraq aksiz markası ilə markalanmalı və məcburi nişanlama ilə nişanlanmalı olan malların istehsalçıları ilə görüşlər keçirilərək müvafiq təlimatlandırma işləri aparılmaqdadır.
Qeyd edilənlərlə yanaşı yaxın müddət ərzində Dövlət Vergi Xidmətinin internet səhifəsi üzərindən Sistemə keçidlə bağlı “Kömək” bölməsi, həmin bölmədə sual-cavab üçün onlayn çat və video təlimat yerləşdiriləcəkdir. Sistemdən istifadə ilə bağlı təlimat videoları eyni zamanda Sistemin Operatorunun “Youtube.com” sosial şəbəkəsində yaradılacaq rəsmi kanalında yerləşdirilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
Əlavə olaraq bildirmək istərdik ki, Qaydaların 15.1-ci bəndinə əsasən bu Qaydalar qüvvəyə mindiyi tarixdən bütün sifarişçilər Sistemə qoşulanadək aksiz markalarının alınması və tətbiqi bu Qaydalar qüvvəyə mindiyi günədək mövcud olan normativ hüquqi aktların tələblərinə uyğun olaraq həyata keçirilir. Qeyd edilən Qaydaların 15.2.1-ci yarımbəndinə əsasən Azərbaycan Respublikasının ərazisində istehsal və ya idxal fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi şəxslər və hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslər Sistemə qoşulma barədə Xidmət tərəfindən bildiriş aldıqdan sonra həmin günədək aldıqları aksiz markalarını 8 (səkkiz) ay müddətində istifadə edə bilərlər. Bu müddət bitdikdən sonra istifadə olunmamış əvvəlki aksiz markaları ilə markalanmış malların dövriyyəsi və satışı qadağandır
Qeyd edilən Qaydalara əsasən məcburi nişanlanmalı aksizli malların siyahısına daxil olan, lakin hazırda marka tətbiq olunmayan mallara münasibətdə isə Sistemə qoşulma barədə Dövlət Vergi Xidməti tərəfindən bildiriş almış Azərbaycan Respublikasının ərazisində istehsal və ya idxal fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi şəxslərə və hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslərə müvafiq marka tətbiq edilmədən həmin malların ölkə ərazisində dövriyyəsi və satışı qadağandır.
5/52
Bildiririk ki, Azərbaycan Respublikası Vergilər nazirinin 13.01.2017-ci il tarixli 1717040100030800 nömrəli Əmri ilə təsdiq edilmiş “Mənfəət vergisinin bəyannaməsinə Əlavə № 1-in tərtib edilməsi Qaydası”na əsasən ƏDV ödəyicisi olan hüquqi şəxs tərəfindən “Mənfəət vergisinin bəyannaməsi”nin 1 №-li Əlavəsi tərtib edilən zaman əlavənin “1.4” kodlu (Debitor borcları) və “2.2.1” kodlu (Kreditor borcları) sətirlərində məbləğlərin vergitutma məqsədləri üçün ƏDV-siz daxil edilməsi tövsiyə edilir.
5/53
Soğunuzda qeyd olunan halda ƏDV bəyannaməsinin “Hesabat dövrü üzrə debitor borclarının (ƏDV nəzərə alınmadan) hərəkəti barədə məlumat” bölməsində məlumatlar müvafiq sütunlar üzrə düzgün daxil edilmişdir.
5/53
Bildiririk ki, Vergi Məcəlləsinin 197.1-ci maddəsinə uyğun olaraq fiziki şəxslərin xüsusi mülkiyyətində olan və Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən tikililər və ya onların hissələri (bundan sonra bina adlandırılacaq), həmçinin yerindən və istifadə edilib-edilməməsindən asılı olmayaraq rezident fiziki şəxslərə məxsus su və hava nəqliyyatı vasitələri əmlakvergisinin vergitutma obyektini təşkil edir.
Bina dedikdə isə insanların yaşaması, fəaliyyəti, təbiət təsirlərindən qorunması, onlara sosial, mədəni və məişət xidmətlərinin göstərilməsi, istehsalat sahələrinin yerləşdirilməsi, maddi dəyərlərin saxlanması üçün nəzərdə tutulmuş qapalı həcm-fəza quruluşuna malik olan tikinti obyekti başa düşülməlidir.
Yaşayış sahəsinin ümumi sahəsi vətəndaşların orada yaşaması ilə əlaqədar onların məişət və digər ehtiyaclarının ödənilməsi üçün nəzərdə tutulan yardımçı sahələrin (balkon və ya eyvanlar istisna olmaqla) sahəsi daxil olmaqla onun bütün hissələrinin sahəsinin məcmusundan ibarətdir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 13.2.54-cü, 197.1.1-ci, 198.1.1-ci və 200-cü maddələri, Mənzil Məcəlləsinin 12.2-ci və 12.5-ci maddələri.
5/51
Bildiririk ki, “Fiziki şəxs olan istehlakçılar tərəfindən Azərbaycan Respublikasının ərazisində bina tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərdən nağdsız qaydada alınmış yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinə görə ödənilmiş əlavə dəyər vergisinin qaytarılması Şərtləri və Qaydası” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 25 may tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir.
Qaydaya əsasən, satıcı – ƏDV ödəyicisi olan və Azərbaycan Respublikasının ərazisində bina tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxs olmalıdır.
Azərbaycan Respublikasının İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu bina tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxs olmadığı üçün ƏDV-nin geri qaytarılması mümkün deyil.
Belə ki, Azərbaycan Respublikasının İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu Azərbaycan Respublikasında əhalinin yaşayış sahəsi ilə uzunmüddətli ipoteka kreditləşməsi vasitəsilə təmin edilməsi və yaşayış sahələrini satmaq öhdəliyi ilə kirayəyə vermə mexanizmlərinin yaradılması, ipoteka kreditləşməsinə yerli və xarici maliyyə resurslarının cəlb olunmasına kömək göstərilməsi ilə bağlı işləri yerinə yetirən, habelə sahibkarların manatla emissiya etdikləri istiqrazlar üzrə öhdəliklərinə və müvəkkil banklardan manatla aldıqları kreditlərə təminat verən və həmin kreditlərə hesablanmış faizlərin bir hissəsinə subsidiya verən qeyri-kommersiya hüquqi şəxsidir.
Məlumat üçün bildiririk ki, 2023-cü ilin yanvarın 1-dən Vergi Məcəlləsinə əlavə edilmiş 164.1.10-1-ci maddəsinə əsasən yaşayış sahələrini satmaq öhdəliyi ilə kirayəyə vermə sahəsində fəaliyyət göstərən müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən yaşayış sahələrinin kirayəçilərə təqdim edilməsi vergini ödəməkdən azad edilmişdir. Qeyd olunan azadolma 2023-cü ilin yanvarın 1-dən sonra kirayəçilərə təqdim edilən yaşayış sahələrinə münasibətdə tətbiq edilir.
Əsas: Vergi Məcəlləsinin 164.1.10-1-ci, 165.6-cı maddələri və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 25 may tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Fiziki şəxs olan istehlakçılar tərəfindən Azərbaycan Respublikasının ərazisində bina tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərdən nağdsız qaydada alınmış yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinə görə ödənilmiş əlavə dəyər vergisinin qaytarılması Şərtləri və Qaydası”.
5/51
Печать